Zakupoholizm, choć często bagatelizowany, może mieć poważne konsekwencje dla nastolatków i ich rodzin. W najnowszym odcinku podcastu „Zdrówko. Porozmawiajmy o zdrowiu dzieci”, prowadząca Katarzyna Gawron rozmawia na ten temat z psychoterapeutą Kamilem Kubikiem. „Zakupy dla osoby uzależnionej wydają się jedynym sposobem na redukcję napięcia” – komentuje nasz ekspert i dodaje, że nastolatki są szczególnie podatne na to zjawisko.

Czym jest zakupoholizm?

Zakupoholizm to uzależnienie behawioralne, które wiąże się z regulacją emocji. W przeciwieństwie do impulsywnych zakupów, „pod wpływem chwili”, które zdarzają się każdemu, zakupoholizm jest związany z potrzebą zaspokojenia emocjonalnego napięcia. To napięcie narasta, doprowadza do sytuacji, kiedy osoba uzależniona nie widzi innego sposobu na poradzenie sobie z nim, jak właśnie przez dokonanie zakupów – tłumaczy Kamil Kubik, który jest psychoterapeutą związanym ze Stowarzyszeniem „W Dobrą Stronę w Krakowie”, gdzie kieruje Poradnią Uzależnień i Współuzależnienia.

Czynniki ryzyka

Nastolatki są szczególnie podatne na zakupoholizm. Dzieje się tak m.in. dlatego, że w tym wieku kształtuje się potrzeba przynależności do grupy rówieśniczej, co często wiąże się z presją posiadania określonych rzeczy.

  • Wiek i niezależność finansowa: Wiek odgrywa dużą rolę, ponieważ nastolatkowie dążą do większej niezależności, także finansowej.
  • Samoocena i potrzeba przynależności: Zakupy mogą poprawiać samoocenę i zaspokajać potrzebę przynależności do grupy rówieśniczej.

Jakie są sygnały ostrzegawcze?

Rodzice powinni zwracać uwagę na zmiany w zachowaniu swoich dzieci. Nowe ubrania czy gadżety, których wcześniej nie zauważali u nich, mogą być sygnałem ostrzegawczym. Również zmiany w zachowaniu, takie jak większa nerwowość czy izolacja, mogą wskazywać na problem.

Zakupoholizm – jak zauważa ekspert podcastu – może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno finansowych, jak i emocjonalnych. Może być związany z innymi zaburzeniami, takimi jak depresja czy trudności w regulacji emocji. W dłuższej perspektywie może wpływać na zdolność do budowania zdrowych relacji i prowadzić do innych uzależnień.

Jak pomóc dziecku, które wpadło w nałóg kupowania?

W przypadku podejrzenia zakupoholizmu, ważne jest, aby rodzice nie oceniali, ale starali się zrozumieć sytuację dziecka. Warto skorzystać z pomocy specjalistów, takich jak psychologowie szkolni czy poradnie leczenia uzależnień. Proces terapeutyczny może pomóc w zrozumieniu przyczyn problemu i znalezieniu alternatywnych sposobów radzenia sobie z emocjami.

Co może zrobić rodzic?

  • Rozmowa i wsparcie: Rozmawiać z dzieckiem o jego uczuciach i potrzebach. Unikać oceniania i krytyki.• Edukacja: Uświadamiać dziecko na temat rozsądnych nawyków finansowych oraz wpływu mass mediów na decyzje zakupowe.
  • Wsparcie specjalistyczne: Skorzystać z pomocy psychologa szkolnego lub terapeuty uzależnień.
  • Budowanie zdrowych nawyków: Zachęcać do rozwijania zainteresowań niezwiązanych z zakupami.

Zakupoholizm wśród nastolatków to poważny problem, który wymaga uwagi i zrozumienia ze strony rodziców. Edukacja i świadomość zagrożeń są kluczowe w profilaktyce tego zjawiska.

Jak podkreśla psychoterapeuta Kamil Kubik, „Uzależnienie wiąże się z zaspokojeniem naszych potrzeb”, dlatego tak ważne jest, aby młodzi ludzie uczyli się bezpiecznych sposobów radzenia sobie z emocjami. Działaniem profilaktycznym, zabezpieczającym przed rozwojem zakupoholizmu jest kształtowanie od najmłodszych lat umiejętności radzenia sobie z napięciem – poprzez aktywność fizyczną, budowanie zdrowych relacji oraz stosowanie technik samoregulacji i uważności.

***

Zapraszamy do słuchania  podcastu „Zdrówko. Porozmawiajmy o zdrowiu dzieci”

Odcinki do odsłuchania/ zobaczenia na:

Zapraszamy również do grupy podcastu „Zdrówko. Porozmawiajmy o zdrowiu dzieci” na facebook.pl:

https://www.facebook.com/groups/zdrowkoporozmawiajmyozdrowiudzieci

Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.